«Τό δίς ἐξαμαρτεῖν ούκ ἀνδρός σοφοῦ»

Η φράση αυτή στηρίζεται στη βεβαιότητα ότι οι άνθρωποι συνήθως διδάσκονται από τα σφάλματά τους και δεν τα επαναλαμβάνουν। Τις περισσότερες μάλιστα φορές διδάσκονται και από τα λάθη των άλλων, γίνονται δηλαδή «ἐξ ἑτέρων σοφοί». Δεν είναι όμως λίγες οι περιπτώσεις που οι άνθρωποι δεν έχουν τη γενναιότητα να παραδεχθούν ότι έσφαλαν και, κατά συνέπεια, ξανακάνουν το ίδιο λάθος. Το γεγονός αυτό λοιπόν, κατά τις οποίο ο άνθρωπος διαπράττει και επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος, αποδεικνύει ότι δεν είναι σοφός, καθώς δεν έχει διδαχθεί τίποτα από τα λάθη και τις αποτυχίες του με αποτέλεσμα να περιπέσει και πάλι στο ίδιο σφάλμα. Στη φράση αυτή ωστόσο υποβόσκει και μια ρατσιστική-σεξιστική αντίληψη, σύμφωνα με την οποία η επανάληψη του λάθους θεωρείται δικαιολογημένη για τη γυναίκα και όχι για τον άντρα. Κατά τη γνώμη μου η πιο σωστή διατύπωση θα ήταν «Τό δίς ἐξαμαρτεῖν ούκ ἀνθρώπου σοφοῦ».

Ραφαηλ – Βασίλειος Φραγκάλας