Παρασκευή 15 Απριλίου 2011

Περιγραφή παραδοσιακής φορεσιάς


Ανδρεάνα Γούλα, Βάσω Γενίτζελη



"Γυναικεία φορεσιά της Κεντρικής Μακεδονίας ή Κασσανδρινή "


Η γυναικεία κασσανδρινή φορεσιά στα βασικά της κομμάτια δεν είναι τελείως διαφορετική από την πολιτική της Θράκης. Αποτελείται από τα ίδια κομμάτια: κατασάρκι, πουκάμισο, το οποίο διαφέρει μόνο στα μανίκια (φρούτα), που είναι κεντημένα με πιο βαρύ κέντημα, και τις κάλτσες. Διαφέρουν όμως τελείως η φούστα και το τσαμαντάνι. Δεν έχει τσαμαντάνι, αλλά κορμί (μπούστο), που λέγεται ζωστάρι και είναι κεντημένο στις δύο πλευρές, δεξιά κι αριστερά στο στήθος. Συνήθως είναι χρυσοκέντητο. Χρυσοκέντητη είναι και η φούστα και το γκουζόκι. Στο λαιμό φοριέται τραχλιά με προέκταση στο στήθος, για να καλύπτεται το άνοιγμα από το κορμί, το γιλέκο. Στο κεφάλι φορούσαν μπόχο ή μαντήλι χοντρό. Στο στήθος φορούσαν φλουριά και κουστέκια και στη μέση ασημοζώναρο ή γκουμπέ.

1. Kατασάρκι, μάλλινο άσπρο, το οποίο φορούσαν από τη μέση και πάνω για εσώρουχο, κατασκευασμένο από ένα είδος τσόχας χτυπημένης στη νεροτριβή।

2. Το πουκάμισο ήταν βαμβακερό υφαντό άσπρο, μακρύ μέχρι κάτω από τις γάμπες. Φοριέται μετά το κατασάρκι. Στον ποδόγυρο, που δεν τον σκέπαζε η φούστα, είχε δαντελωτά κεντήματα με τριγωνικά μοτίβα, που λέγονταν μέρτζα. Το πουκάμισο ήταν ανοιχτό στο στήθος και είχε κέντημα στις δύο πλευρές του ανοίγματος, πλάτους περίπου 5 εκ. και τα μανίκια του έφθαναν κάτω από τον αγκώνα. Το κέντημα αυτό, που λεγόταν μπουρομάνικο, ήταν όμοιο με το κέντημα στα φρούτα. Τα φρούτα ήταν κεντημένα με διαφορετικό κέντημα για τα κορίτσια και διαφορετικό για τις νιόπαντρες. Τα φρούτα για τις μεν κοπέλες όπως και για τις ηλικιωμένες, είχαν κέντημα αραιό ή στενό, ενώ για τις νυφάδες ήταν ολοκέντητα με το σχέδιο που λεγόταν μισιακό.


3. Το τσαμαντάνι, ένα είδος γιλέκου που φοριέται πάνω από το πουκάμισο. Το πίσω μέρος μέχρι τις μασχάλες είναι υφαντό μάλλινο, συνήθως βυσσινί σκούρο, χτυπημένο στη νεροτριβή. Το μπροστινό είναι φτιαγμένο με κατσέλια ή γαϊτάνια και έχει άνοιγμα που κουμπώνει με κόπτσες. Τα κατσέλια είναι στριφτά κορδόνια και τα γαϊτάνια είναι πλεξούδες και ράβονται το ένα δίπλα στο άλλο σχηματίζοντας διάφορα σχέδια.

4. Η φούστα, δεν είναι φτιαγμένη με λαγκιόλια, αλλά με τρία παράλληλα ραμμένα υφαντά κομμάτια, που σουρώνουν και ράβονται στο ζωστάρι. Έτσι είναι ραμμένες και οι σαρακατσάνικες φούστες της Αττικής, της Θεσσαλίας και της Ηπείρου.

5. Στο μπροστινό μέρος της φούστας φορούσαν μάλλινη κεντητή ποδιά, που πιανόταν από τη μέση και έφθανε μέχρι το τελείωμα της φούστας.

6. Στο λαιμό φοριέται η τραχλιά που προεκτείνεται μέχρι το στήθος, ώστε να καλύπτεται το άνοιγμα από το κορμί

7. Το γιλέκο.

8. Μπόχος ή μαντίλι χοντρό που φορούσαν στο κεφάλι.

Φορεσιά Μακεδονίας νεότερη, μπροστά και πίσω.
Φορεσιά Κεντρικής Μακεδονίας, Κασσανδρινή, μπροστά και πίσω.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου